BẢO TỒN NGHỀ TRUYỀN THỐNG GẮN VỚI PHÁT TRIỂN DU LỊCH CỦA NGƯỜI PHỤ NỮ MẠ TRÊN ĐỊA BÀN XÃ ĐẮK NIA THÀNH PHỐ GIA NGHĨA, TỈNH ĐẮK NÔNG
Xã Đắk Nia là xã vùng ven nằm ở vị trí phía Đông Nam của đô thị Gia Nghĩa. Tổng diện tích tự nhiên 9.354,87 ha, dân số hiện nay là 2.833 hộ, với 10.855 nhân khẩu, gồm có 14 dân tộc anh em sinh sống, chia làm 12 thôn, bon. Dân tộc thiểu số chiếm gần 40% trên tổng số hộ toàn xã. Là một xã có địa bàn rộng, dân cư phân bố rộng khắp, trình độ dân trí không đồng đều, giao thông đi lại gặp nhiều khó khăn đặc biệt vào mùa mưa. Cơ cấu kinh tế chủ yếu là sản xuất nông nghiệp chiếm 90%; Đến thời điểm hiện tại, số hộ nghèo 54 hộ, chiếm tỷ lệ 1,90%, hộ cận nghèo 90 hộ, chiếm tỷ lệ 3,17% theo nghèo đa chiều. Đời sống nhân dân còn rất nhiều khó khăn, thu nhập còn thấp so với mặt bằng chung của thành phố; các ngành nghề dịch vụ chưa phát triển, chưa xây dựng được mô hình phù hợp để nhân rộng phát triển đời sống kinh tế, xã hội cho toàn xã. Trên địa bàn có 3 tôn giáo chính: Phật giáo, Tin Lành, Thiên chúa giáo.

Với đặc thù là một xã có nhiều thành phần dân tộc sinh sống và nét nổi bật của xã là địa bàn sinh sống lâu đời của đồng bào dân tộc tại chỗ người M’ Nông, Mạ, sinh sống trên 5 bon của người dân tộc thiểu số tại chỗ, trong đó, điển hình nhất là bon N’Jriêng. Đây là bon Trung tâm, được lựa chọn làm bon điểm của xã Đắk Nia đã được đầu tư xây dựng phát triển làng nghề và tổ chức khôi phục lại những giá trị văn hóa mang đậm bản sắc của người đồng bào tại chỗ, đã đáp ứng nhu cầu của người dân đồng thời là nơi hội tụ, lưu giữ văn hóa truyền thống đậm đà bản sắc dân tộc thông qua phong tục tập quán, các nghi lễ, hát dân ca, tiếng cồng chiêng, đan lát, nghề làm rượu cần, nghề dệt thổ cẩm truyền thống có màu sắc rực rỡ được mặc khi tổ chức nghi lễ và lễ hội. Đây cũng là điểm nằm trên tuyến du lịch “Thanh âm từ Trái đất”, Nhà triển lãm nhạc cụ truyền thống, là không gian chứa đựng văn hóa truyền thống của người M’ Nông, Mạ. Công trình là điểm số 39 trong hệ thống các điểm di sản thuộc Công viên Địa chất toàn cầu (CVĐCTC) UNESCO Đắk Nông.
Trên nền tảng được lưu truyền nghề truyền thống từng bước xây dựng thương hiệu nghề trên thị trường thông qua mẫu mã, chủng loại và chất lượng sản phẩm gắn với phát triển du lịch.
Với niềm đam mê, tâm huyết với nghề truyền thống, những nghệ nhân, người con dân tộc M’ Nông, Mạ ở Đắk Nia vẫn ngày đêm lưu giữ cho con cháu đời sau về những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc mình.
Trong thời gian qua, UBND xã Đắk Nia đã triển khai nhiều giải pháp, thực hiện công tác Bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa nghề truyền thống của người M’ Nông, Mạ,... nhằm quản bá, giới thiệu cho du khách trong và ngoài nước về nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc, phong tục tập quán và cuộc sống thường ngày của người dân tộc thiểu số tại chỗ M’ Nông, Mạ trên quê hương Đắk Nia. Việc giữ gìn nghề truyền thống gắn với phát triển du lịch cộng đồng được xác định là hướng đi để vừa bảo tồn, phát triển nghề truyền thống, vừa cải thiện thu nhập của bà con dân tộc M’ Nông, Mạ ở xã Đắk Nia (Gia Nghĩa).
Hiện tại xã Đắk Nia, TP. Gia Nghĩa, thành lập được 02 Tổ hợp tác: Tổ hợp tác Làm Rượu cần do chị H’ Mai làm, thường trú bon Tinh Wel Đơm, làm Tổ trưởng, gồm có 7 thành viên và Tổ hợp tác Dệt thổ cẩm do chị H’Bình, thường trú ở bon N'Jriêng là Tổ trưởng, gồm có 8 thành viên, xã Đắk Nia rất vinh dự được UBND tỉnh Đắk Nông công nhận nghệ truyền thống “Làm rượu cần” và “Dệt thổ cẩm” cho 02 Tổ hợp tác xã Đắk Nia, nhằm giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa nghề truyền thống của dân tộc thiểu số tại chỗ tỉnh Đắk Nông nói chung và dân tộc thiểu số tại chỗ M’ Nông, Mạ xã Đắk Nia nói riêng.
Điều này góp phần lưu giữ, lan tỏa và bảo tồn văn hóa truyền thống của người M. Nông, Mạ trên địa bàn xã Đắk Nia nói riêng và tỉnh Đắk Nông nói chung. Tổ hợp tác dệt thổ cẩm xã Đắk Nia thực hành và đưa du khách trải nghiệm các bước làm nên những tấm thổ cẩm đẹp, mang bản sắc riêng của người M’ Nông, Mạ. Đặc biệt, nhờ sự nỗ lực của các thành viên THT trong thời gian quan công tác bảo tồn các ngành nghề truyền thống, người dân trên địa bàn xã hy vọng sẽ có thêm thu nhập và nâng cao chất lượng đời sống từ hoạt động du lịch cộng đồng” trong thời gian tới.

Vì vậy, các quý vị, du khách có nhu cầu muốn đặt hàng hoặc trải nghiệm, thưởng thức và sở hữu những tấm thổ cẩm, trang phục đầy đủ chủng loại, màu sắc, từ chiếc váy, áo, khố, khăn, túi đeo, ví cầm tay, hay những chiếc cà vạt,... đặc sắc, những đường nét hoa văn trên các sản phẩm thể hiện sự khéo léo, kỳ công, tỉ mỉ chứa đựng sự kiên trì, tinh tế mang vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ Mạ với các họa tiết, hoa văn sinh động, là kết tinh từ những đôi tay khéo léo của người phụ nữ nơi đây, đã tạo nên một bản sắc riêng của văn hóa người M’ Nông, Mạ.
Hãy liên hệ Tổ hợp tác Dệt thổ cẩm xã Đắk Nia, đại diện Chị H' Bình, Tổ trưởng THT Dệt thổ cẩm xã, Số điện thoại: 0979153348.